Performans Anksiyetesi


Tek gecelik ilişkilerin hızla yayıldığı, çok eşliliğin daha çok tercih edildiği günümüzde, cinsel yaşamlarında sorun yaşayan çiftlerin en büyük kaygılarından biri performans anksiyetesidir. Üstelik son yıllarda cinsel işlev bozukluklarının ardında, sürdürücü etkenler arasında, bu sorunun ilk sırada yattığı kanaati de hızla artıyor. Kaynağında büyük oranda karşı tarafı tatmin edememe, sertleşmeme, erken boşalma, kıyaslanma kaygısı ve orgazm olamama korkuları yatıyor.

PERFORMANS ANKSİYETESİ

"Anksiyete" nedensiz bir korku, tedirginlik, hoş olmayan bir endişe hali, sıkıntı, bunaltı, kaygı olarak tarif edilebilir. Cinsel yaşamda becerebilme yapabilme kaygısına ise "performans anksiyetesi" denir. Cinsellikte aşılması gereken bir güçlük veya hissedilen kaygıdır. Kişinin zihni yapabilecek miyim, başarabilecek miyim soruları ile doludur. Cinsel birleşme esnasında kişi, cinsel haz veya cinsel uyarılma yerine endişe ve kaygı hisseder. 

Performans Anksiyetesinin Nedenleri 

  • Partneri tatmin edememe, 
  • Uyarılma ve orgazm güçlüğü, 
  • Cinsel mitler yani yanlış inançlar, 
  • Ereksiyon sorunu, 
  • Kıyaslanma korkusu, 
  • Partnere karşı duyulan gizli öfke veya olumsuz duygular, 
  • Mükemmeliyetçi kişilik yapısı, 
  • Erken boşalma, 
  • Kendini başkalarına ve kendine beğendirme arzusu, 
  • Vajinismus, 
  • Çocuklukta görülen baskılar, 
  • Hamilelik korkusu, 
  • Başta AIDS olmak üzere cinsel hastalıklara yakalanma korkusu, 
  • Evlilikten kaynaklanan sorunlar, 
  • Ekonomik ve aileyle ilgili sorunlar, 
  • Çözülmemiş Ödipus kompleksi, 
  • Terk edilme korkusu, 
  • Aseksüalite, 
  • Kızlık zarının yırtılması ve evlenmek zorunda kalmak, 
  • Dikkat eksikliği olan kişiler, 
  • Cinsel kimliğin tam gelişmemiş olması, 
  • Geçirilmiş bir hastalığın, örneğin kalp krizinin tekrarlanacağı korkusu.

Cinsel davranışlar öğrenilmiş davranışlardır. Çeşitli nedenlerden dolayı "yanlış cinsel tepkilerin öğrenilmesi" sonunda "kaçınma" davranışı görülür. Ayrıca ereksiyon sorunu ve erken boşalma sorunu olan erkeklerde veya orgazm sorunu olan kadınlarda "olumsuz otomatik düşünceler ve imajlar" vardır. Olumsuz duygularla ilgili olan, olumsuz otomatik düşünceler ve imajlar, mantıksal düşünme sürecinden geçirilmeden, kişinin kendi bile farkına varmadan o kişinin zihninde yer alırlar. Olumsuz otomatik düşünceler ve imajlar, kişinin cinsellik konusundaki yakın veya uzak geçmişindeki yaşantılardan köken alan tutumlarından kaynaklanır. Bu kişiler sevişme ve cinsel birleşme sırasında normalde kendilerini cinsel haz almaya ve duygularına kaptırmak yerine; olumsuz sonuçları, başarısızlığı düşünürler ve zamanla başarısız olacaklarına dair önyargıları saplantı haline gelir. Çünkü kişi bir kere bu başarısızlığı yaşadı mı, tekrar yaşayacağı korkusu kalıcı olur. Özellikle uygun olmayan partnerle, uygun olmayan ortamlarda, uygun olmayan sıkışık zamanlara ilk deneyimlerini yaşayan gençlerde sık görülen bu başarısızlığın tekrarlanacağı endişesi cinsel birleşme öncesi ve sırasında akımıza gelen olumsuz otomatik düşünceleri arttırır. Bu da zamanla performans anksiyetesinin oluşmasına neden olur. 

Performans Anksiyetesinin Tedavisi 

  • Cinsel terapi, 
  • Performans anksiyetesini çözmeye yönelik ev ödevleri ve cinsel egzersizler, 
  • Cinsel bilgilendirme, 
  • İlaç tedavisi.

Performans Anksiyetesi Hakkında Bilinmeyenler 

  • Cinsel deneyimi olmayan veya az olan kişilerde daha sık görülür. 
  • Erkeklerde daha sık ortaya çıkar. 
  • Her yaştan, meslekten, eğitim ya da kültür düzeyinden insanları etkisi altına alabilir. 
  • Obsesif - kompülsif, narsist ya da çekingen kişilik yapılarında daha sık görülür. 
  • Mastürbasyon yapan, vücudunun hassas noktalarını öğrenen ve orgazma ulaşan kadınlarda daha az görülür.