CÝSED GENEL BAÞKANI PSÝKOTERAPÝST CEM KEÇE: “AYNI ANDA ÝKÝ KÝÞÝYE ÂÞIK OLUNAMAZ!”

Aþk, bilinmezlerle dolu fantastik labirentlerin içindeki riskli, heyecanlý ve belirsiz, masalsý bir yolculuktur. Ýnsan bu yolculuða çýkarak aþkýn büyüsüne kapýlmak için sonsuz bir istek duyar. Peki ayaklarý yerden kesen aþk, ayný anda birden fazla kiþiye duyulabilir mi? Ýþte bu sorunun çok merak edilen yanýtýný Cinsel Saðlýk Enstitüsü Derneði (CÝSED) cinsel terapistleri açýkladý...

SEVGÝ VE AÞK BÝRBÝRÝNDEN FARKLIDIR

CÝSED Genel Baþkaný Psikoterapist Cem Keçe, “aþk” ile “sevgi”nin genellikle birbirine karýþtýrýldýðýný belirterek þunlarý söyledi: “Kadýn-erkek arasýnda yaþanan ve çok güçlü bir duygu olan aþký, doða aþký, meslek aþký gibi deyimlerde tutku ve aþýrý sevgi anlamýnda kullanýlan aþk sözcüðünden ayýrt etmek için romantik aþk olarak adlandýrabiliriz. Bu anlamýyla aþk ile sevgi arasýndaki en keskin ve net ayrým ayný anda olma kavramý açýsýndandýr. Ýnsan ayný anda birden fazla kiþiyi sevebilir ama tek bir kiþiye âþýk olur. Birçok kiþiye duyduðumuz sevginin hiçbiri diðerini geçersiz kýlmaz. Örneðin, annemize olan sevgimiz babamýzý daha az sevmemiz ya da hiç sevmememiz anlamýna gelmez. Buna karþýlýk, bir partnere karþý duyulan aþýrý sevgi ve baðlýlýk duygusu olarak bilinen aþk, iki kiþi arasýnda yalýtýlmýþ bir duygudur, ikinin birleþerek tek olma durumudur, üçüncü kiþinin varlýðý diðer ikisi arasýndaki aþký yok eder, geçersiz kýlar. Ýnsan birçok kez âþýk olabilir ama bu ayný anda olmaz. Yani ayný anda iki kiþiye âþýk olmak aþk duygusunun doðasý gereði olasý deðildir, ayný anda birden çok kiþiye duyulan þey sevgidir. Aþk ve sevgi iç içe geçmiþ duygular olmalarý nedeniyle çoðunlukla ayný anlama geldikleri düþünülür oysa aþk ve sevgi arasýnda siyah ve beyaz arasýndaki kadar net bir ayrým vardýr.” Aþk ve sevginin iç içe geçmiþ duygular olmalarý nedeniyle çoðunlukla ayný anlamda kullanýldýðýný söyleyen Keçe, aþk ve sevgi arasýnda siyah ve beyaz arasýndaki kadar net bir ayrým olduðunun altýný çizdi ve ayný anda iki kiþiye âþýk olunamamasýnýn en temel 6 nedenini sýraladý:

1. SEVGÝ ÇOÐUL, AÞK TEKÝLDÝR

“Sevgi çoðul, yani kolektif bir duygudur, teklik, tekillik içermez, ayný anda birçok kiþiyi, olguyu ya da kavramý sevebilmeyi içerir. Kimse yaþamýnda sadece tek bir þeyi sevmez. Oysa aþk tekil bir duygudur. Ýnsan âþýk olduðu bir kiþiden vazgeçmeden baþka birine âþýk olamaz. Dolaysýyla aþk ayný zamanda bir vazgeçiþtir. Birini sevmek için baþka birine olan sevgimizden vazgeçmemiz gerekmez ama aþk ancak birine olan aþkýmýzdan vazgeçtiðimizde baþka birine yönelebilir.”

2. SEVGÝ BAÐIMSIZLIK, AÞK BAÐIMLILIKTIR

“Sevgi yalnýzca bir tek kiþiyle sýnýrlý kalamaz, paylaþýlýr ve paylaþýldýkça artar. Sevgi, seven ile sevilen arasýndaki sýnýrlarýn ve baðýmsýzlýðýn korunduðu bir duygudur. Erich Fromm’un vurguladýðý gibi ‘Sevgi, kiþinin kendi bütünlüðünü, bireyselliðini koruma koþuluyla birleþmedir. Sevgi insanýn içindeki aktif bir güçtür; insanlarý birbirinden ayýran duvarlarý yýkan, onu baþkalarýyla birleþtiren bir güçtür; sevgi, yalýtým ve ayrýlýk duygusunun üstesinden gelmesini, buna karþýlýk kendisi olmasýný, kendi bütünlüðünü korumasýný mümkün kýlar. Sevgide, iki varlýðýn bir olmasý, yine de iki kalmasý gibi bir paradoks ortaya çýkar.’ Aþk himaye edilmek, anlam ve önem kazanmak, bir baþkasýnýn içinde erimek, hem öteki olmak hem ötekini kendin yapmaktýr. Bu anlamýyla aþk bir baðýmlýlýktýr.”

3. SEVGÝ BÝLÝNÇLÝ, AÞK BÝLÝNÇSÝZDÝR

“Sevgi, bilme, tanýma, kabul etme eylemlerinin sonucunda oluþur çünkü tanýmadýðýmýz, bilmediðimiz bir kiþiyi sevemeyiz. Birini tanýdýkça sever, sevdikçe daha çok tanýrýz. Diðer bir ifadeyle emek gerektiren sevgi, bilinçli bir seçimdir. Birini mantýðýmýzý kullanarak seçer, tanýr ve severiz. Sevdiðimiz kiþiyi eksiklerinin farkýnda olarak severiz ve onu niye sevdiðimizi biliriz. Oysa aþk, bilinçsiz ve tartýþmasýz bir kabul ve onay ile hiç tanýmadýðýmýz bir kiþiye karþý hissedebildiðimiz bir arzu ve tutkudur. Âþýk olduðumuz kiþinin kusurlarýný görmeyiz, bununla da kalmaz o kiþiyi kusursuz bir idol olarak algýlarýz ve ona neden âþýk olduðumuzun bilinç düzeyinde farkýnda olmayýz. Ancak insan karar vererek âþýk olamaz ama karar vererek sevebilir.”

4. ÞEHVETE BULANMIÞ AÞK, ÞEFKATE BULANMIÞ SEVGÝ

“Sevgi bir süreçtir, kimse kimseyi görür görmez sevmez. Oysa arzunun fitilini ateþlediði aþk, görür görmez olabilir. Aþk, seks, duygu ve deðerlerin toplamý olan bir yatýrýmdýr. Aþkta cinsel istek, zevkin arayýþýdýr ve her zaman bir ötekine odaklanýr. Bu zevk arayýþý, ötekinin ele geçirildiði, öteki tarafýndan da ele geçirilmiþ olunan ve iki tarafýn birbirine nüfuz ettiði duruma ulaþmaya çalýþýr. Þehvete bulanmýþ aþkta duyulan arzu ve tutkunun sonucu olarak seks vazgeçilmez bir bileþendir. Jose Ortega Gasset’in söylediði gibi ‘Duygusal bir etkinlik olarak sevgi, bir yanda tüm zihinsel iþlevlerden, algýlama, düþünme, inceleme, anýmsama, imgelemeden, öte yanda da çoðu zaman karýþtýrýldýðý arzudan ayrýlýr. Ýnsan susadýðý zaman bir bardak suyu arzu eder ama onu sevmez. Kuþkusuz arzular sevgiden doðar, ama sevginin kendisi arzu deðildir.’ Þefkate bulanmýþ sevgi cinsellik içermez. Çünkü þehveti seven seks ile þefkat ateþ ile su gibidir, bir arada bulunamazlar. Ancak uzun evliliklerde yýllar içinde seks ve þehvet ikinci plana düþer. Aþk, þehvet, sevgi ve dostlukla baþlayan evlilikte önceliðin sadece þefkate bulanmýþ sevgi olarak kalmasý yýkýcý sonuçlara sebep olabilir. Oysa þehvete bulanmýþ aþk, cinsel istek ve erotik özlem çiftlerin temel baðý olmalýdýr. Aþk zamanla bitse ve sevgiye dönüþse bile, bu sevgi þefkate deðil, þehvete bulanmýþ olmalýdýr. Uzun soluklu iliþkilerde þehvetin dört ilkesi vardýr: (1) Reddedilmeyi göze alarak istemeye devam etmek, (2) yeniliklere açýk olmak, (3)tutkulu aþýk rolü ve þehvetli kadýn rollerini oynamak ve (4) ulaþýlmazlýk, gizem ve yasak arzularý içeren cinsel fanteziler kurmak ve bunlarý aþk oyunlarýna dönüþtürmek... Ayrýca þehvetin devamý için ilk önce erkeðin kadýný yalnýzca sevmekle kalmayýp ayný zamanda ona þehvet duymasý ve bunu bakýþlarýyla, dokunuþlarýyla hissettirmesi ve romantizm sunmasý, daha sonra kadýnýn da erkeðe erotizm sunmasý ve erotik tavýrlarla kýþkýrtmaya devam etmesi gerekir.”

5. SEVGÝ UYSAL, AÞK ASÝDÝR

“Aþk muhakemenin olmadýðý, inatçý ve koþulsuz bir benimsemedir. Aþk kendisinden ödün vermez, kendi kurallarý, kabulleri ve tutumlarýný kendi oluþturur. Âþýk olduðumuzda karþýmýzdakine eleþtirel olmayan bir ilgi duyarýz. Aþk esnek deðildir, bükülemez, bölünemezdir. Rochefoucauld’un söylediði gibi ‘Aþk bir ayaklanmadýr. Âþýk kiþi eleþtiri adýna kendisine yönelen her ussal belirlemeye bir ayaklanmayla karþýlýk verecektir.’ Sevgi ise eleþtiriye, hoþgörüye tartýþmaya ve uzlaþmaya açýk bir esnekliðe sahiptir. Aþk gizemle beslenir ve er ya da geç aþka acý bulaþýr, sevgi ise güvenli bir limandýr.”

6. SEVGÝ SICAK, AÞK YAKICIDIR

“Aþk, sevgiyi de içerir ama baskýn olan ve ayaklarý yerden kesen yakýcý bir tutku ve arzudur. Sevgi ise þefkat, samimiyet ve güveni içerir. Aþkta hissedilen tutku ve arzu tatminsiz bir yoðunlukta olduðundan özlemle doludur; çünkü yoðun arzu daima yoksunluk duygusu yaratýr. Aþkýn da temelinde eksiklik, yani sahip olunmayaný arzulama vardýr. Freud ‘Ýnsanoðlunun erotik yaþamýndaki sayýsýz tuhaflýk ve âþýk olma sürecinin kompulsif karakteri, çocukluða baþvurmaksýzýn ve çocukluktan kalma etkiler deðerlendirilmeksizin neredeyse anlaþýlmazdýr,’ demiþtir. Çünkü herkesin ilk aþk nesnesi anne ya da babasýdýr ve her yetiþkin ilk aþk nesnesinin içsel imgesini temsil eden bir âþýk arar. Diðer bir ifadeyle âþýk olmak, ilk aþk nesnesiyle yeniden bir araya gelmeyi temsil eder. Âþýk olurken, çocuklukta oluþan ve ego sýnýrlarýnýn olmadýðý içsel aþk imgesinin kusursuz birlikteliðine dönüþ arzusu canlanýr. Aþk nesnesi ego idealinin yerini alýr; yani kiþi, âþýk olduðu kiþiyi kendisinin bir parçasý yapar. Ýþte bu yüzden ayný anda yalnýz bir kiþiye âþýk olabiliriz, çünkü tek içsel aþk imgesine sahibizdir. Bu özellikleriyle aþk, sevgiden çok daha þiddetli ve yoðun bir duygudur ve âþýk olduðumuzda bu duygumuzu o kiþiye var gücümüzle yöneltiriz. Ýki kiþiye birden âþýk olmamýzýn mümkün olmamasý bu kadar güçlü bir duyguyu ayný anda iki ayrý kiþiye yöneltecek kudrete sahip olmamýzdan da kaynaklanýyor olabilir.”